Turizam u Baru

Plaze

Barska obala pruza se od rta Stolac, zaliva Pecin, rta i uvale Canj, koja se nalazi izmedju hridi Velja ponta i rta Sapavica. U samom Baru gotovo i da nema prave plaze, s obzirom da je veci dio morske obale pretovoren u lucko pristaniste, pa se na najvecem dijelu obale u Baru nalaze dokovi za pristup teretnih i putnickih brodova.

Najveci dio obale barskog podrucja je strm i kamenit, sa uvalama, zatonima, strmim klifovima i zalovitim obalnim rubom. Kako ima veoma mali broj ostrva i skoljeva, barska obala je dosta izlozena talasima. Obala zaledja Bara je dosta razudjena, sa mnostvom karakteristicnih zalova, nastalim donosenjem materijala iz rijeka ili dejstvom talasa. Duzina barske obale koja se moze koristiti za kupanje iznosi 4, 964 metra.

U Baru je klima veoma karakteristicna. Osim sto spada u najsuncanija mjesta Juzne Evrope, sa prosjecno 270 suncanih sati u toku godine, klimu karakterisu duga i topla ljeta, i blage zime. Srednja godisnja temperatura iznosi 16 stepeni Celzijusovih. U mjesecu julu prosjecna temperatura vazduha iznosi 23 stepena Celzijusovih, a u januaru 10 stepeni C. Salinitet mora je do 38 promila, providnost vode je do 5, a na pucini i do 45 metara.

Na barskoj rivijeri nalazi se blizu 20 razlicitih plaza, kupalista i stjenovitih uvala koje se takodje koriste za suncanje i kupanje turista.

U samom Baru, nalazi se poznata gradska plaza na Topolici. Ta plaza se godinama smanjivala izgradnjom luke i marine. Priobalni dio, od rijeke Zeljeznice koja protice kroz Bar, prekriven je kamenitim materijalom, dok dio plaze ispred hotela „Topolica“ u centru Bara, obiluje sitnim sljunkom i pijeskom koji je nasut dubljenjem luckog basena. Takodje, talozenjem materijala koje je godinama donosila barska rijeka Zeljeznica, na Zukotrlici je nastala velika plaza, prekrivena kamenitim i krupnozrnim pijeskom.

Sa morske strane barski zaliv stiti brdo Volujica, iza cijeg se rta nalazi zaklonjena i tesko pristupacna kamenita plaza Val od Bigovice, poznata po izuzetno cistoj morskoj vodi.

Dvije male uvale sa interesantnim plazama Crvene stijene (Crvena pecina, Velika i Mala stijena), nalaze se izmedju Vala od Bigovice i rta Skocivuk. Kretajuci se ka jugoistoku, nailazi se na mjesto Ujtin – potok, te zaliv Mrkojevici. Na tim djelovima barske rivijere, obala je strma, sa stijenama i mnogobrojnim klifovima. Ipak tu su smjestene i nekolike plaze. Plaza u uvali Mali pijesak, zatim plaze Trila i Veliki pijesak, koje se prostiru sve do rta Meret. Plaza Veliki pijesak je kamenita plaza, veoma poznata zbog ciste i bistre morske vode. Ta plaza kupacima je interesantna i zbog razudjenosti dijela obale na kojoj se nalazi kao i zbog bujne suptropske vegetacije. Duzina plaze Veliki pijesak je 298 metara, a povrsina 8.046 m².

Od rta Meret pa do rta Komina, nalaze se uvale: pod Meret i pod Crnjaku, sa istoimenim plazama. Nekoliko stotina metara dalje nalazi se Uvala maslina ili Utjeha, gdje je smjestena plaza Utjeha, napravljena od zuckastih i bjelicastih krecnjaka. Od rta Ademov krs do Karastanovog rta, proteze se plaza u uvali Paljuskovo, a nesto juznije od tih mjesta nalazi se plaza u Uvali hladna i zal Peskic. U uvali Canj, mjestu koje je se nalazi na dijelu magistralnog puta, Petrovac – Bar, nalazi se plaza pokrivena sitnim pijeskom i sljunkom, duzine 797 metara. Ljeti, ta plaza je jako omiljeno mjesto za odmor i rekreaciju kako mjestana, tako i mnogobrojnih turista.

Dio barske obale od rta Sapavica do Crnog rta koji se nalazi u Sutomoru, mjestu za koje se moze reci da predstavlja predgradje Bara, previse je strmo i sa nekoliko uvala, te tu nema nikakvih uredjenih kupalista, osim plaze u uvali Perazica, ispod Crvenog brijega. Plaza u uvali Maljevik je kamenita i sa strmom obalom. Jugoistocno od nje nalazi se kamenita Spicanska crvena plaza.

Jedna od najvecih plaza na barskoj rivijeri je pjeskovita plaza u Sutomoru. Ta plaza ima lucki oblik, duzine 1.070 metara i 27.820 m² povrsine. Veliki broj malih plaza, zalova i uvala nalazi se na dijelu barske obale koja se prostore izmedju Sutomorske i plaze na Zukotrlici. To su uglavnom hotelske plaze, medju kojima treba pomenuti , plazu hotela „Inex – Zlatna obala“, „Ratacka mala plaza“, „Bijela plaza“, „Kadice“, plaza „Soferska“,.... Ispod poznatog barskog rta , poznatijeg po imenu rt Ratac, koji je obrastao raznim biljnim rastinjem, nalazi se zal sa nudistickom plazom.

Dio obale izmedju rta Ratac i brda Volujica, koji je poznatiji kao polukruzni Barski zaliv, prekriven je sljunkovito – pjeskovitim nanosima, i na tim djelovima nema uredjenih kupalista ni plaza. Istocno od pomenutog dijela obale, izmedju hridi Djonov krs, stjenovite obale i zaravni Crvanj, nalazi se barska Crvena plaza. Ta plaza je prekrivena sitnozrnim sljunkom i pijeskom crvenkaste boje, sto plazi daje posebnu vrijednost.

Vecina hotelskih plaza i kupalista kao i vjestackih plaza koje se nalaze na hridima ili u uvalama, zadovoljava osnovne turisticke standarde. Osim potrebnog plaznog mobilijara: suncobrani, ringistuli, tusevi, pojedine plaze imaju i restorane, plazne barove, terase te djecija mini – igralista.

Iako se vecina plaza nalazi na udaljenosti vecoj od 2 kilometra od centra grada, sigurni smo da cete pronaci najlaksi nacin da do pomenitih plaza stignete, i uzivate u blagodetima sunca i mora u Baru i njegovoj okolini. Najbezbjedniji i najlaksi nacin da se inforimiste o tome kako stici do plaze, saznacete u Turistickoj organizaciji grada Bara. Takodje, do pojediinih plaza, narocito onih u Sutomoru ili Canju, za prevoz mozete koristiti mnogobrojne turisticke kombi – taksije, koji voze turiste iz centra grada do zeljenih destinacija na svakih 15 minuta. Ukoliko na moru zelite provesti veci dio svog odmora, onda Vam predlazemo da se kod vlasnika turistickih taksi - brodova i barki raspitate o izletima koji se organizuju do neke od 20 - tak barskih plaza. Mogucnosti su razlicite a na Vama je da brzo odlucite, i naravno sto prije posjetite Bar!

Ukoliko jedan dan svog odmora zelite provesti u nekom drugom gradu, i na nekoj drugoj plazi, predlazemo da iskoristite organizovane izlete turistickim taksi - brodovima koji krstare na relaciji Bar- Ulcinj, Bar- Budva ili Bar- Herceg Novi.

Bar - Kultura

Kroz istoriju i kulturu grada Bara pominju se mnoge znamenite licnosti koje su svojim djelima i pojavama ostavile neizbrisiv trag u dugogodisnjem stvaranju toga drevnog grada. Medju najznacajnijim licnostima u najranijem periodu ili u vrijeme zacetaka grada Bara, pominje se istorijski vazna licnost knez Vladimir. On je, prema nekim istorijskim podacima, bio prvi nominalno samostalni vladar knjazevine Duklje – prve crnogorske drzave, a vrijeme njegove vladavine nazalost nije tacno utvrdjeno., vec se pominje vremensko razdoblje od 980. – 1016. godine. Licnost kneza Vladimira, danas se najcesce povezuje sa cuvenim djelom – „Zivot sv. Vladimira (dukljanskog)“, u kojem je pored ostalog navedena i Legenda o Vladimiru i Kosari, pisana latinicom na narodnom jeziku. U toj legendi pored ostalog, navodi se da je ljubav izmedju Vladimira i Kosare – kcerke makedonskog kralja Samuila, bila veoma nesretana. Naime, prilikom Samuilovog napada na predio poznatiji kao Precista Krajinska gdje se nalazila prijestonica drzave Duklje, tadasnji vladar knez Vladimir, spasavajuci narod samovoljno se predao Samuilu.Vladimir je odmah utamnicen, ali nedugo poslije toga Samuilova kcerka Kosara zaljubljuje se u Vladimira, te dukljanski knez biva oslobodjen. Vladimir i Kosara zive u braku, sve do 1014. godine kada nakon Samuilove smrti, na makedonski presto dolazi Jovan Vladislav. S obzirom da je knez Vladimir samostalno upravljao Dukljom, odmah je pao u nemilost novog makedonskog cara Vladislava, koji mu je na prevaru oduzeo zivot 1016 godine. Ipak, pojava kneza Vladimira, kasnije sveca, interesantna je i zbog cinjenice da se kult Sv.Vladimira Dukljanskog i danas njeguje, pa u junskoj procesiji koja se organizuje do vrha planine Rumije, na kojoj je prema predanju nekada bila crkva Sv. Vladimira, ucestvuju vjernici sve tri konfesije: pravoslavni, katolici i muslimani. Tada se na vrh planine iznosi drveni krst, koji je prema legendi knez Vladimir imao na sebi prilikom pogubljenja. Vladimirov krst danas se cuva kao najveca relikvija u bratstvu Androvica u Starom Baru.

Za podatke o knezu i svecu Vladimiru Dukljanskom, zasluzan je vizantijski istoricar Jovan Sikilica, koji je svojevremeno zapisao da je „blazeni knez Vladimir Dukljanski, bio pravican i miroljubiv covjek, pun vrlina“ te da se kult Sv. Vladimira osim u Duklju, postovao i u Dalmaciji, Albaniji, Makedoniji i Bugarskoj.

Ipak, najznacajnije djelo, o knezu Vladimiru, zapisao je otac crnogorske istorije i knjizevnosti pop Dukljanin (benediktanac cije se tacno ime ne zna), u djelu „Ljetopis Popa Dukljanina“, koje je nastalo najvjerovatnije 1183. godine.

Sledeca istorijski veoma vazna licnost je i Vladimirov sinovac Stefan Vizantijac, koji je Dukljom upravljao od 1018 – 1043.godine kao vizantijski vazal, zatim crnogorski kralj Mihailo Vojislavljevic, koji je prema pretpostavkama krunisan 1077. godine, a vladao do 1081. godine.

Ipak, najznacajnija duhovna imena, u istoriji i kulturi grada Bara, odnose se na Barsku biskupiju, koja je nastala 1089. godine. Biskupija je trajala 9. vjekova, a na njenom celu nalazilo se 60 nadbiskupa. To su bili uglavnom veoma skolovani ljudi, svjedoci dogadjaja i vremena. Najpoznatiji medju njima, bio je tzv. Grgur Grizogono, ili Pop Dukljanin, autor Barskog rodoslova.

U istoriji i kulturi grada Bara, pamte se jos neka znacajna imena, kao sto je kralj Bodin (1081- 1101). Bio je vladar Duklje kasnije Zete. Za njegove vladavine Duklja je zauzimala ogromno prpstranstvo, i imala je suverenitet nad Raskom, Bosnom, Travunijom i Zahumljem, djelovima Makedonije, Hrvatske i sjeverne Albanije.

Ipak, najvise su u kulturnom zivotu grada Bara bili znacajni visokodostojnici Barske arcibiskupije. Neki od njih pisali su i epitafe za nadgrobne spomenike. Barski epitafi spadaju u najstarija knjizevna djela pronadjena na prostoru Bara. To su stihovi na latinskom jeziku uklesani u kamene ploce, ispod kojih su bili sahranjeni visokodostojnici iz barske nadbiskupije: episkop Jovan iz vremena kneza Vladimira i arhiepiskop Djordje, Petar i Sergije koji su zivjeli u razdoblju od XI do XIV vijeka.

Pomenuti episkop i arhiepiskopi sahranjeni su u unutrasnjosti katedralne crkve sv. Djordja, koja se nalazila na najistaknutijem mjestu grada Bara, na Londzi.

Turci su 1571. godine zauzeli Bar i crkvu sv. Djordja pretvorili u dzamiju. Kasnije, prilikom neke dogradnje, nadgrobne ploce su izvadjene iz poda i uzidane u fasadu. Francuski konzul u Skadru Vinsent Ekar, koji je cesto prolazio kroz Bar, u svojoj knjizi „Istorija gornje Albanije”, objavljenoj 1858. godine, prvi je pomenuo barske epitafe, ali ih nije citirao. U to vrijeme arcibiskup bio je Bavarac Karl Poten.

Istaknuti pjesnik bio je Filip Gijo (1485 – 1624). Njegova djela nazalost nijesu sacuvana. Takodje, veoma poznat bio je i barski nadbiskup Marin Bici. On je u periodu od 1608. do 1624. godine, poslao iscrpan izvjestaj Svetoj Stolici o svome putovanju po Crnogorskom primorju, Albaniji, i Staroj Srbiji. Kasnije taj izvjestaj posluzio je kao veoma vazan dokument koji je svjedocio o prilikama koje su u tom vremenu vladale u tim krajevima.

Veoma vazna mjesta u istoriji Barske nadbiskupije imali su i clanovi familije Zmajevic iz Persata (kod Kotora). Naplodonosnji Zmajevic i biskup bio je Andrija Zmajevic, rodjen 1624. godine, inace vrsni pisac na narodnom jeziku. Zmajevic je poznat po djelu koje je redovno biljezio koje nosi naziv „Crkveni ljetopis“, ali i po rukopisima: Oda Dubrovniku „Slovinskoj Dubravi“, saljiva pjesma „Tripu Skuri“...

U srednjem vijeku na podrucju Bara zivjelo je nekoliko veoma poznatih knjizevnika, slikara i diplomata. Uz poznatog knjizevnika Antuna Prokulijana, istaknuta imena knjizevnog zivota Bara bili su i advokati italijanske porodice Besali. Medju njima, prvi je u Bar iz itlaijanske provincije Trevizo, pocetkom XVI vijeka, doselio mletacki sluzbenik Kamilo Besali. Bio je poznat po pisanju poslanica. Autor je vise pisama srocenih elegantnim stilom, koje je kasnije objavio priredjivac Bartolomeo Gottifredi u zbirci „Raccolta di Espitole italiane“, objavljenoj u Veneciji 1572. godine. Takodje, veoma poznat i prizant bio je i advokat Viktor Besali, rodjeni Baranin, humanisticki pisac i dubrovacki kancelar. Zivio je i djelovao krajem XVI i pocetkom XVII vijeka. U istorijskim dokumentima, ime Viktorija Besalija pominje se prilikom diploamatskih misija; u Dubrovackoj Republici 1596. godine - kod austrijskog nadvojvode Ferdinanda i 1600. godine, te kod pape Klemanta VIII. Takodje, Besali je pisao i izdavao latinske i ilirske stihove, koji izmedju ostalog svjedoce i o prijateljskim vezama Besalija i dubrovackih srednjevjekovnih pisaca, knjizevnicima i himanistima, posebno sa poznatim Ivanom Gundulicem. Njegovi stihovi objavljivani su uglavnom u Veneciji i Dubrovniku, i to: 1579., 1599., i 1621. godine.

U Baru i oklini djelovali su i manje poznati likovni umjetnici. Iako, arhivski podaci ne pruzaju dovoljno informacija o zivotu i radu tih umjetnika, ali se ipak zna da je u XV vijeku u Baru, zivio i radio zlatar Matej (1441.), kao i slikar Stjepan (1477) . Uz njihova, u dokumentima se, pored godine 1485., pominje i ime Baranina Marina Orsa, inace mletackog stanovnika. Precizniji podaci u arhivskim dokumentima, osim oporuke iz 1551. godine, ne postoje ni kada je u pitanju poznati barski slikar Dominik Nikolo, autor slike naboznog motiva, koja se nekada cuvala u samostanu Svete Alvise.

Kada su istorijske i licnosti kulture grada Bara u pitanju, onda sacuvani pisani tragovi ponovo upucuju na Barsku nadbiskupiju. Veoma vazna licnost Barske nadiskupije, bio je dr Nikola Dobrecic, koji je pisao pjesme na srpskom, latinskom, francuskom i italijanskom jeziku. Rodjen je 1872. godine u Bartuli kod Starog Bara. Kao mladic postaje katolicki svestenik, pa je godine 1890. upucen u Rim, gdje je sa kolegom Markom Asticem, zavrsava teologiju i filozofiju, i postaje prvi tadasnji doktor dviju religijskih nauka. Kasnije je sluzbovao u Cetinju, kao paroh katolicke crkve, gimnazijski profesor i prvi stenograf u Crnogorskoj skupstini. Objavljuje poznati esej „Viktor Igo kao nacionalni i medjunarodni pjesnik“. Po povratku u rodni Bar, 1918. godine, Dobrecic pomaze razvoj kulture, obrazovanja i zdravstva. Pri katolickoj crkvi osniva Djevojacki institut, u kojem su se obucavale i casne sestre. Pocetkom XX vijeka Dobrecic pokrece akciju za izgradnju nove Arcibuiskupije, cija gradnja otpocinje 1923. godine. Humanost dr Nika Dobrecica, narocito je bila izrazena tokom drugog svjetskog rata, kada je pomagao brojnim izbjeglicama i ljudima u nevoljama.

Dr Nikola Dobrecic umro je krajem 1955. godine u Zagrebi, gdje ga je udario tramvaj slomivsi nogu u kuku. Sahranjen je u svojoj zaduzbini crkvi Sv. Nikole u Baru.

U Baru i poslednjih godina zive poznati i veoma cijenjeni stvaraoci u oblasti kjnizevnosti, glume, muzike, politike... Medju njima treba istaci filmskog i tv stvaraoca Pera Radovica, osnivaca barskog Internacionalnog TV Festivala, barskog nadbiskupa Zefa Gasija, mladog i veoma perspetkivnog istoricara i pisca Ivana Jovovica, u cijim se djelima najvise pominje proslost i istorija grada Bara. U Baru danas zivi i radi i djeciji pjesnik i pisac Rajko Jolicic, mladi slikar Naod Zoric, glumac Dragisa Simonovic, pop muzicari Mico Vujovic i Goran Pejovic, a medju zenskom populacijom vazna licnost javnog

Bar - Istorija

Bar je veoma stari grad. Preciznih podataka o nastanku grada nema, ali se u istorijskim izvorima po prvi put naziv Stari Bar pominje u IX vijeku pod imenom Antibareos. Prema saznanjima iz nekih drugih izvora za nastanak grada moze se smatrati period izmedju VI i VII vijeka, jer je u to vrijeme u Baru postojalo svojevrsno rimsko naselje. Iako je malo preciznih podataka o vremenu osnivanja drvenog Bara, ostaci neolitskog materijala pronadjeni na sirem prostoru, razni predmeti poput: eneolitske sjekire, bodezi, vaze neobicne izrade i sl., svjedoce da je na prostorima koje danas zahvata barska opstina bilo zivota jos u praistorijsko, ilirsko, grcko i rimsko doba. Ipak, najveca potvrda toj tezi je 2000. godina stara maslina, koja se nalazi u mjestu Mirovica, sto na jos jedan nacin svjedoci da je na podrucju Bara, postojao zivot i prije vise od dva milenijuma. Da je Bar zaista staro urbano naselje potvrdjuju i nazivi grada: grcki – Antibareos, rimski - Antibarum te slovenski – Bar.

Krajem XI vijeka Bar se pominje i pod imenom Antivari, sto prema istorijskim izvorima, moze da asocira na pleme Avara, koji su u VI i VII vijeku, zajedno sa Slovenima naseljavali podrucje koje danas zahvata Crna Gora.

Iako su ga pocetkom VII vijeka naselili Sloveni, Bar je sve do sredine XI vijeka bio pod vlascu Vizantije, tacnije Bar se tada nalazio u oblasti Dirahion, istorijski poznatijoj po imenu Prevalis. Da je Bar bio veoma vazno duhovno, kulturno i politicko srediste govori i podatak da je do sredine VIII vijeka Bar bio sjediste biskupije. Za prijestonicu prvog nominalno samostalnog vladara prve crnogorske drzave - Duklje, kneza Vladimira pominje se oblast udaljena nekoliko kilometara od Bara ka Skadarskom jezeru, selo Krajina u mjestu Ostros, 50 kilometara udaljeno od Bara. Buduci da se ta oblast ipak nalazila u sastavu vizanstijskog carstva, godine 1042., u cuvenoj „Barskoj bici“, koja je vodjena na padinama Rumije, taj dio barske teritorije oslobadja zetski vladar Vojislav (1017 – 1050).

Pretpostavlja se da je, vec 1077. godine u Baru krunisan i prvi crnogorski kralj Mihailo Vojislavljevic, te da je kao potvrdu za taj cin, od pape Klimenta III, dobio kraljevske oznake. Zatim Barom gospodari kralj Bodin Vojislavljevic (1082 – 1101). Bodinovim zalaganjem 1089. godine, barska biskupija dobija zvanje Nadbiskupije, te samim tim i grad Bar postaje centar Bodinove drzave. Sredinom XI vijeka Bar ponovo pripada Duklji, a poslije 1183. ponovo ulazi u sastav Vizantijskog carstva, kada sa ostatkom tadasnje Zete ulazi u sastav drzave Nemanjica. Pod vlascu Nemanjica, Bar se nalazi sve do 1360. godine. Za to vrijeme dozivljava procvat, imao je gradsku autonomiju, statut, grb i novac.

U istorijskim spisima navodi se i da je, sredinom XV vijeka, Bar izvojevao pobjedu nad Dubrovnikom. Sezdesetih godina XIV vijeka, Barom vladaju Balsici, kraljevska porodica koja je stvarala samostalnu teritoriju u oblasti Skadra. Tokom tog perioda kneginja Jelena i Balsa III, Bar smatraju svojom prijestonicom.

Bar se zatim dugo vremena nalazi u stalnim ratovima i otimanjima oblasnih gospodara.

1404. godine Bar zaumzimaju Mlecani, da bi vec 1412. godine Bar ponovo bio u rukama Balsica. 1421. godine Bar je pod patronatom despota Stefana Lazarevica, a od 1427. godine pod patronatom despota Djurdja Brankovica - kada ponovo postaje prijestonica Zete.

Otimajuci grad od poznatog bosanskog gospodara Stefana Vukcica Kosace, 1443., Bar sa priobalnim krajevima osvajaju Mlecani. Nakon mletacke vladavine, Bar napadaju Turci.

Braneci se od turske najezde, Bar je pokusavajuci da sacuva trajni mir zatrazio pomoc Venecije, u cemu nije uspio.

1571. godine Barom gospodare Turci, koji su tom teritorijom vladali 307 godina. 1878. godine, Bar od Turaka oslobadjaju Crnogorci. Iste 1878. godine, Crna Gora je na Berlinskom kongresu proglasena samostalnom drzavom, te je i grad Bar dobio na svom znacaju i ugledu. Kako je prilikom oslobadjanja 1878. godine Bar bio mnogo porusen, Ministarski savjet Knjazevine Crne Gore 1908. godine, donosi odluku da se otpocne izgradnja novog grada, koji ce imati naziv Bar. Vremenom veliki dio stanovnika Bara pocinje selidbu u juznije djelove grada, naseljavajuci tako uglavnom dio uz samu morsku obalu, gdje pocetkom XX vijeka nastaje oblast poznatija kao Pristan, na cijem su mjestu udareni temelji Novog Bara. Danas se Novi Bar smatra urbanisticki najsredjenijom, modernom arhitektonskom cjelinom u Crnoj Gori. Siroki bulevari ukraseni palmama, oleandrima te drugim egzoticknim mediteranskim drvecem koje se njezno cuva i njeguje, uz svesrdnu brigu komunalnih radnika, ucinili su da je nekoliko godina za redom( najvise u poslednjoj deceniji XX vijeka) , Bar proglasavan za najcistiji grad u Saveznoj Republici Jugoslaviji.

Kao i u ostalim primorskim gradovima do 1918. godine nad Barom je bila uspostavljena Austro- ugarska uprava. Po oslobodjenju od Austro-ugarske, Bar se sve do 1941.godine, nalazi u sastavu Kraljevine Jugoslavije (drzava Srba, Hrvata i Slovenaca).

Drugi svjetski rat (1941 – 1945) Bar je proveo pod tudjinskom vlascu. Barom su tada upravljale italijanska i njemacka vojska. Boreci se protiv okupatora partizanska vojska Bar je oslobodila u novembru 1944. godine. Od tada, pa sve do 1991. Bar se nalazio u sastavu Socijalisticke Federativne Republike Jugoslavije.

U poslijeratnom periodu , posebno 60 – tih godina XX vijeka Bar se razvijao kao poznati lucki centar Crne Gore i bivse Jugoslavije. Takodje, Bar je danas osim po luckom i pomorskom saobracaju, poznat i po razvoju turizma, privrede i sporta.

top 5 mjesta u baru

STARI BAR
Da boravite u Baru, a ne posjetite njegov stari dio tj. Stari Bar, isto je kazu Barani, kao i da nijeste ni dolazili u taj grad. Stari Bar, koji je 4 kilometra udaljen od centra Novog Bara, nalazi se na strmoj litici u podnozju planine Rumije. Grad je gradjen sukcesivno tokom vise vjekova. Najprije je oblast koju je zahvatao Stari Bar bila mnogo bliza obali, ali je zbog cestih gusarskih napada, stanovnistvo moralo da se seli ka unutrasnjosti, pa je danas Stari Bar gotovo 5 km udaljen od mora. Stari Bar se sastoji iz utvrdjenog gradskog jezgra, opasanog zidinama iz XI i XII vijeka, koje su obnavljane u XIV i XV vijeku. Prilikom posjete tom dijelu Bara, vidjecete starogradsku kapiju iz XI vijeka. Pored kapije, nalazi se i Citadela, koja je imala iskljucivo odbrambeni karakter. Kako je dio Starog Bara, dozidan u vrijeme Venecije, tokom XV i u prvoj polovini XVI vijeka, veliki broj spomenika autenticno svjedoci o tom vremenu. Jos uvijek su dobro ocuvane dvije crkve: Sv. Katarine iz XIV, kao i Sv. Venerande iz XV vijeka. U starom dijelu grada nalazi se i tursko kupatilo – amam iz XVII vijeka, barutana, kao i jos neke zanimljive gradjevine, poput ostataka crkve Sv. Nikole, koju je godine 1288. sagradila zena srpskog cara Urosa, poznatija kao Jelena Anzujska ili Jelena Kurtnejska. Ispod Starog grada nalaze se i ostaci akvadukta, iz XVI i XVII vijeka, preko kojeg je dovodjena voda u grad.
Stari Bar, u kojem danas vise niko ne zivi nekada je bio prepun stanovnika koji su se bavili raznim vrstama trgovine, prodajom maslinovog ulja , prodajom soli, zanatstvom....
U Starom Baru nalazi se i naselje Podgrad, koje datira jos iz srednjeg vijeka, ali u kojem se i danas aktivno zivi. U naselju se nalazi nekoliko starih kafana, prodavnica, zanatskih radnji, kao i mesna pijaca. U Podgradu su smjestene i dvije dzamije, te katolicka crkva Sv. Marije.
Posebno poslednjih godina drustvo prijatelja Starog Bara, te potomci porodica koje su nekada u njemu zivjele, pokrenule su akciju za ozivljavanje Starog Bara, kao drevne arhitektonske cjeline i najstarijeg naselja na podrucju tog grada. Iz ljeta u ljeto Stari Bar postao je zanimljiv arhitektama, arheolozima, kulturnim i javnim radnicima, koji otkrivaju zanimljive ideje i stvaraju razne projekte za revitalizaciju i cuvanje od zaborava Starog Bara. To je i nacin da se posebno mladji Barani, ali i mnogobrojni turisti upoznaju sa svim onim, sto je Stari Bar nekada znacio.
Ukoliko zelite upoznati i okolinu Starog Bara, onda predlazemo da lagano odsetate do mjesta zvanog Mirovica, gdje se nalazi stablo cuvene, preko 2.000 godina stare barske masline.
DVORAC KRALJA NIKOLE
Danas je vise muzejska zgrada koja svjedoci da je crnogorska drzava pod vlascu kralja Nikole I Petrovica, dosta polagala na savremene drustvene, kulturne ali i arhitektonske trendove XIX i nekoliko prvih decenija XX vijeka. „Dvorac na Toplici“, kako se zbog mjesta na kojem se nalazi, drugacije zove ta gradjevina, sagradio je knez Petar Karadjordjevic, zet kralja Nikole, da bi ga godine 1885. kralj Nikola otkupio. Zgrada ima veliki i mali dvorac, kapele, strazarnice, zimske baste. Pocetkom 1910. godine, uz dvorac je dozidana i prostrana balska dvorana. Kraljevski dvorac izuzetnim cini i mediteranski park, koji obiluje divnim rastinjem.
Kompleks dvorca, danas se koristi za potrebe kulture grada Bara. Dvorac kralja Nikole predstavlja i Zavicajni muzej, a u salonima dvorca odvijaju se razne knjizevne veceri, muzicki koncerti, festivali, hepeninzi, umjetnicke izlozbe...
Kako se dvorac nalazi uz morsku obalu, nekada je imao i drveni gat, koji je sluzio za pristajanje brodova, jer je kralj Nikola posjedovao i 10 jahti. Zanimljivo je istaci, da je cuvenu jahtu „Sibil“ kupio od romanopisca Zila Verna, a njegovu poslednju jahtu „Rumiju“, potopila je austro – ugarska mornarica 1915. godine, na mjestu danasnjeg luckog akvatorija. U blizini se nalazi i cvjecarnik, nerdjajuce konstrukcije, poklon italijanskog kralja Emanuela, koji u danasnje vrijeme predstavlja reprezentativni ugostiteljski objekat poznatiji kao „Knjazeva basta“.
VIRPAZAR
Ukoliko zelite pobjeci od ljetnje zege i vreve koja vlada kako na plazama tako i u citavom gradu, predlazemo da se iz Bara uputite kroz tunel Sozina, licnim automobilom ili turistickim taksi ili kombi prevozom i dodjete do mjesta Virpazar. To zivopisno mjesto u proslosti je bilo poznato po najvecem crnogorskom pazaru. Virpazar je danas i poznato izletiste, a u proslosti bilo je tranzitna stanica za krstarenje po Skadraskom jezeru. Mnogi znani i neznani koji su u Virpazar dolazili, stalno su mu se vracali, jer je to predivno mjesto jednostavno privlaci ljude kako u toplim ljetnjim danima, tako i s rane jeseni i proljeca. Pa i u hladnim zimskim danima, sivim od kise ili prvih snjegova, Virpazar izgleda privlacno. Domacinske kuce iz kojih se vidi dim iz kamina, koje zagrijavaju domove tokom zime, brojni cunovi , barke i veci turisticki taksi brodovi, koji obicno ljeti prevoze turiste koji zele vidjeti ljepote Skadarskog jezera, stoje privezani uz obalu, a tek po neki vrijedni i uporni Viranin, pokusava se otisnuti ka jezerskoj vodi u nadi da ce se u njegovoj mrezi naci:brojni sarani, ukljeve ili neka jegulja. Ipak, sve cari Virpazara ili Vira, kako se to mjesto u proslosti zvalo, dozivicete u ljetnjim mjesecima. Bilo da odsjednete u hotelu „13. jul“ ili da ste udobno smjesteni u cuvenom motelu „Pelikan“, brzo cete napustiti svoju hotelsku sobu, jer ce Vas zov Skadarskog jezera i njegovih brojnih istorijskih spomenika, odmah odvuci na krstarenje. Kada se sa mola ispod davno izgradjenog mosta, ukrcate u jedan od turistickih taksi – brodova, kapetan a ujedno i vodic na brodu, dok vjesto upravljaja plovilom, jednako ce se dobro potruditi da Vam sto bolje objasni proslost Virpazara i Skadarskog jezika, i to nerijetko i na nekoliko stranih jezika. Upoznace Vas sa detaljima kao sto su : da je Skadarsko jezero najvece jezero na Balkanu, i drugo po velicini u Evropi. Saznacete i da na jezeru i okolini zivi preko 200, raznih vrsta ptica. Zbog te cinjenice, poslednjih godina, posebno medju turistima veoma je razvijen birdwatching, ili posmatranje ptica - dvogledima i specijalnim spravama namijenjenih pracenju njohovog pravca letjenja. Skadarsko jezero danas je najbrojnije naselje pelikana u Evropi. Tu se lovi 12 vrsta sljuka, 6 vrsta plovki, 3 vrste gnjuraca i jos 160 drugih pticjih vrsta. Medju naseljenim vrstama u reonu Skadarskog jezera nalaze se i: kormorani – fendaci, galebovi, razne vrste pataka, gusaka, fazana. Cesto se srijecu i rode, caplje (bijela, zuta i siva), ronac i druge danas u svijetu rijetke pticje vrste. Na Skadarskom jezeru veoma je zastupljen i lov ribe. U vodi jezera najcesce se love sarani i jegulje.
Vozeci se po jezeru, mozete se upoznati sa predivnom florom. Ukoliko izrazite zelju, kapetan ce nakratko usporiti voznju, tako da nesmetano mozete ubrati lokvanj, ili predivni bijeli cvijet lotosa kojeg ima duz citavog jezera. Osim dekorativnih stabljika procvjetale trske, uspomenu na boravak u ekoloskim predjelima Skadraskog jezera predtvaljace Vam i svojevrsni suvenir u vidu kasoranje (crnog, nepravilnog bodljikavog ploda) odnosno morskog oraha. Uobicajena turisticka tura jezerom, podrazmijeva zaustavljanje pored ostrvca Grmozur - koji je nakada bio zatvor, posjetu crkvama ciji su zaduzbinari bili starocrnogorski vladari Balsici, te posjeta plazi Murica, gdje se mozete osvjeziti u vodi jezera, odmoriti pod stoljetnim drvecem ili i predahnuti uz divni jezerski rucak (obicno riblja corba i peceni saran)!
Na povratku ka Virpazaru, kapetan ce vam predloziti kupanje u vodi gdje je jezero najtoplije, gledanje rijetkih vrsta ptica, razgledanje starih crkava,.... a kada se zadovoljni onim sto ste vidjeli vratite u Virpazar, predlazemo da nezaobilazno posjetite motel „Pelikan“ jer, osim izvrsnih jezerskih specijaliteta: riblje corbe, dimljene ili pecene ribe, domaceg hleba..., ljubazni domacini ugostice Vas jos necim. Unutrasnjost resorana koji se nalazi u okviru motela, svjedoci o ribarskom zivotu ovoga kraja. Po zidovima su okaceni razni sesiri, mirisne i ljekoovite trave, strari predmeti... Ukoliko uocite da je motel „Pelikan“ neobicno interesantno mjesto i to javno saopstite, domacini ve Vas odvesti do jednog po malo skrovitog mjesta - odzaklije, stare kuce koja se nalazi u potkrovlju motela. O tom prostoru otkricemo tek toliko da se osim proslosti Crne Gore, alata, oruzja i narodnih nosnji npr., tamo izmedju ostalog, cuvaju i mnogi predmeti stari i po nekoliko vjekova. Ostatak price, zelimo da sami otkrijete i dozivite. I naravno da uzivate!
RATAC
Ovo mjesto u Baru i okolini vise je poznato po nazivu rt Ratac. Nalazi se na nekoliko kilometara puta Bar – Sutomore. Danas je ovo mjesto vise poznato kao svetiliste (tamo se nalazi benediktasnki samostan iz IX vijeka, manastir Bogorodice Ratacke), ali se zbog predivnog zelenila, Ratac smatra i turisticki omiljenim mjesto za kampovanje ili neki drugi vid rekreacije. Ratac je u poslednje vrijeme sve vise zanimljiv nudistima, zbog nudisticke plaze koja se nalazi s juzne strane rta, ali i zbog neobicno plavetne boje mora na tom dijelu barske obale. Mnogobrojni turisti rt Ratac pohode i zbog veoma ciste morske vode, kao i ekoloski prirodne sredine. Prema rijecima mnogobrojnih posjetilaca, posebno kampera, Ratac je Bogom dano mjesto, jer vec nekoliko godina na dijelu oko plaze postoji pravi park prirode. Ukoliko se ne zelite suncati i kupati na nudistickoj plazi, 300 metara udaljena od rta Ratac nalazi se i najljepsa barska plaza, koja se zbog neobicne boje pijeska jos zove i Crvena plaza. Iako plaza nije prevelika, iz godine u godinu sve je omiljenila kod Barana i njihovih gostiju. Jos neki od razloga dolaska sve veceg broja inostranih i domacih turista na Crvenu plazu je izuzetno cista i bistra morska voda i bujno zelenilo koje je okruzuje.
S druge strane, Ratac ima izuzetno veliko vjersko znacenje. Na prostoru oko srusenog samostana Bogorodice Ratacke, gotovo svaki dan se moze vidjeti po neka zapaljena svijeca, Vjernici dolaze na taj prostor, sa zeljama i molbama Sv. Bogorodici za ozdravljenje, uspjeh, ili za oprostenje ucinjenih grijeha. Nerijetko se desava i da vjernici svoje zelje ispisuju na ceduljama, i ostave ih u procjepima kamenih zidova manastira.
SUTOMORE
Mjesto koje je samo nekoliko kilometara udaljeno od Bara, te se smatra njegovim predgradjem. Sutomore je izuzetno atraktivno i privlacno mjesto ljeti, te mnogobrojni turisti cesto umjesto u Baru, odsjedaju u hotelima duz rivijere u Sutomoru, ili u jednom broju privatnih kuca ili vila. Na samoj morskoj obali u Sutomoru nalazi se duga pjescana plaza, i pruza se nesvakidasnji, predivni pogled na otvoreno more. Ukoliko zelite samo proci kroz Sutomore onda cete najljepsi dio svog ljetnjeg odmora, nesumnjivo provesti na sutomorskoj plazi uzivajuci u suncanju, kupanju ili opustanju uz hladne vocne napitke na nekoj od brojnih restoranskih terasa. Medjutim, ukoliko krenete ka mjestu Zagradje ili plazi Maljek, naicicete na prostor za kampovanje. Raspremite se i kampujte do mile volje.
Ako Vas Sutomore toliko privuce, da u njemu planirate duzi boravak, osim u hotelskom, mozete se postarati da pronadjete adekvatan i ne mnogo skup smjestaj i u privatnim kucama ili apartmanskim vilama. Takodje, ukoliko se dobro informisete kod predusretljvih mjestana, iz Sutomora Vas put moze nanijeti i do primorskog ili brdskog dijela naselja Brca. U podnozju tog naselja nalaze se lijepo uredjene privatne kuce ili apartmanske zgrade, koje pruzaju usluge smjestaja i pansiona. U brdskom dijelu, preovladavaju vikendice, ali se iznad njih nalazi veoma staro seosko naselje zanimljive arhitekture, karakteristicne samo za taj dio barskog podneblja. Naselje Brca kao i Sutomore u cjelini, dozivjecete kao veoma atraktivna mjesta za odmor, koja osim privlacnih plaza i okoline, turistima nude i bogatu ugostiteljsku i zabavnu ponudu.

Bar predstavlja moderan grad koji se svakim danom sve vise siri. I ako lucki grad, zadivice vas cistocom i sredjenim zelenim povrsinama. U svom okruzenju ima veliki broj turistickih atrakcija. Stari Bar, tvrdjava Haj Nehaj, cije rusevine poticu iz XV vijeka i dvorac kralja Nikole predstavljaju istorijskei kulturne spomenike grada. Maslina stara preko 2000 godina i Skadarsko jezero kao jedan od najvecihrezervata ptica, veliki broj manastira i crkava za posetioce koji vole ovakav vid turizma.Pregrst festivala i kulturnih manifestacija : Medjunarodni TV festival, Susreti pod starom maslinom, Barski ljetopis.

Uredjene plaze i uvale poput Canja,Dobre vode, natjerace vas da u Bar ponovo dodjete.

Rekreacija u Baru

U koje god doba godine da postjetite Bar, lako cete poslije prvog dana razgledanja i upoznavanja grada zakljuciti da je to otovreni grad. Strucnjaci koji se bave socijalnim odnosima, ali i obicni ljudi, reci ce Vam da je Bar takav bio kroz vjekove, te i da ga danas krase osobine koje imaju drugi evropski i svjetski centri. U prvom redu u Baru vladaju skladni medjuljudski odnosi, pa u tom gradu u ljubavi i medjusobnom uvazavaju, zive gradjani tri vjeroispovijesti: pravoslavne, katolicke i muslimanske. Kao ma koji drugi primorski grad, Bar je i arhitektonski i urbanisticki, poslednjih decenija XX vijeka stekao renome pravog mediteranski sredjenog grada.

Zbog navedenih cinjenica i mnogih drugih razloga u Baru se zaista mozete odmarati, relaksirati i opustati na razlicite nacine. Ukoliko ste strogi pobornik zdravog nacina zivota, koji u ljetnjem periodu obavezno podrazumijeva: sunce, more, kupanje, suncanje, setnje u prirodi i laganiju ishranu, onda je 20 – tak barskih plaza pravo mjesto za Vas ljetnji odmor. Odmarajuci u ringistulima, pod suncobranima, ili prosto lezeci na pijesku u debeloj hladovini maslinovih ili borovih drveca, brzo cete se relaksirati, podsjecajuci se na dane kada ste dugo planirali takav odmor.

Kada se dobro opustite kupanjem i suncanjem u bistrom moru duz plaza na barskoj rivijeri, predlazemo predah uz neki vocni napitak ili laganiji koktel u mnogobrojnim barovima, koji se nalaze na vecini barskih plaza, te odmore u rastoranima ili na kafe – teresama.

Kada dani odmora vec polako pocnu da lice jedan na drugi, sigurni smo da ce promjena plana ljetovanja dobro doci. S obzirom da je Bar grad sporta, veoma lako sebi mozete organizovati sportski dan. U centru Bara postoje brojni sportski tereni za: fudbal, odbojku, kosarku, rukomet i sl..., pa ukoliko ste veoma uporni i zainteresujete jos nekoliko prijatelja, koje ste mozda tek upoznali na ljetovanju, veoma lako mozete organizovati mini- takmicenje ili neku zanimljivu utakmicu.

Medjutim, bitno je da saznate i da je Bar veoma poznat po nautickom turizmu, pa u gradu postoji i jahting klub, koji vec nekoliko godina uspjesno radi. Iako je nauticki turizam, u Crnoj Gori, pa i u Baru, tek u povoju, sve vise mladih zainteresovano je za ovaj sport, te se i osnivaci kluba trude da obezbijede sto bolje uslove za bavljenje tim sportom. Dakle, ako ste dobar jedrilicar, veoma lako u barskom „Jahting klubu“ mozete iznajmiti jahtu sa jedrima ili dogovoriti detalje oko unajmljivanja posade za plovidbu. Pa i ukoliko je jederenje Vas davnasnji cilj, ne morate puno oklijevati, jer u istom klubu postoji i skola jedrenja.

Kao i u drugim primorskih gradovima Crne Gore, i u Baru se mozete rekreirati ukoliko je Vasa pasija ronjenje. Iako su se donedavno ronjenjem bavili samo obuceni ronioci, specijalizovane policijske ekipe ili tek neki zaljubljenik u morske dubine, ronjenje kao sport u Baru je u sve vecem usponu. U Baru postoji nekoliko ronilackih klubova. U njima mozete pronaci iskusne instruktore sa licencama, koje garantuju uspjesnu obuku. Ukoliko ste vec iskusni ronilac, onda nabavka ili iznajmljivanje ronilacke opreme nece biti problem, te Vam samo ostaje da se konsultujete sa instruktorima, o tome koji su lokaliteti u Baru nazanimljiviji za ronjenje. Podmorje Bara izuzetno je interesantno za ronioce, jer je u barskom akvatoriju i na nesto vecoj udaljenosti od njega, na veoma malim dubinama, tokom XIX i XX vijeka potpoljeno nekoliko brodova. Takodje, na udaljenosti nesto vecoj od milju i po od barske obale, na 50 – tak metara dubine, prije nesto vise od 10. godina otkriven je jedrenjak iz XIX vijeka, koji je atraktivan kako za ronioce, tako i za druge zaljubljenike u more i njegove cari. Takodje, na rtu Volujica, koji zatvara barsku luku, i danas se nalaze olupine francuskog ratnog broda „Dogue“, koji je nesrecnim slucajem odvucen na dno 1915. godine. Osim pomenutih lokaliteta, u Baru ima veliki broj uvala, zalova, skrivenih hridi ili mozda jos uvijek neistrazenih pecina koje mozda tek cekaju na otrkivanje. Ukoliko ih upravo Vi zelite otkriti ili istraziti, onda predlazemo da se obratite barskom ronilackom klubu, i krenete u ekspediciju. Osim turistickog taksi – broda ili barke, gumenog camca ili nekog drugog plovnog sredstva, dobre volje i zelje za avanturom, malo da ce Vam sto, jos biti potrebno.

S druge strane, ako Vasa ocekivanja od ljetovanja nijesu projektovana velikom ambicijom, i traganjem za posebnom vrstom odmora, relaksirajte se igrajuci npr. odbojku na plazi. Za takvu vrstu zabave barske plaze nude idelane uslove. Ucinite to na najjednostavniji nacin, okupljajuci djecu ili prijatelje, ali i turiste koji se kupaju tik uz Vas. Podijelite se u parove, i zabava moze da pocne.

Kako ljetnji odmor treba da bude i jedan od ljepsih dogadjaja u Vasem sjecanju, sigurni smo da cete boravak u Baru pamtiti i po laganim setnjama dugackom barskom rivom uzivajuci u prijatnom povjetarcu, koji u predvecerje rastjeruje ljetnju vrelinu, a miris mora i kolorit mediteranskog rastinja sve Vas vise tjera da u tom gradu ostanete nekoliko dana duze.

Za turiste koji zude za ekoloskim pejzazima, netaknutim predjelima, i prirodom u punom znacenju te rijeci, predlazemo izlete do, npr: Skadarskog jezera, ili mjesta Virpazar i Crmnica. Takve izlete nije tesko organizovati, a najbolje je da se, ukoliko zudite za takvom vrstom relaksacije, o mogucnostima organizovanja izleta raspitate u Turistickoj organizaciji grada Bara, kod vlasnika privatnih kuca ili vila u kojima cete mozda odsjesti, kod Barana licno, ili da se na takav put uputite sopstvenim automobilom ili koristeci taxi ili turisticki kombi prevoz. U svakom slucaju, mogucnosti su mnogobrojne, a na Vama je samo da sto prije odlucite.

desetodnevni odmor u kojem ni jedan dan ne lici na prethodni

Crna Gora je zauzela 59. mjesto na listi od 130 zemalja rangiranih prema konkurentnosti u sektoru turizma i putovanja za ovu godinu. Istraživanje je obavio Svjetski ekonomski forum (NjEF), a Crna Gora je ove godine prvi put rangirana kao nezavisna država.
Prema statistikama svjetskih organizacija današnji turista se više opredjeljuje za aktivni i sadržajni odmor, nego za „pasivno“ ljetovanje ispod suncobrana. Shodno zahtjevima turista destinacije koje imaju raznovrsnu ponudu visoko su na listama poželjnih odredišta putovanja.
Novi trendovi, zahtjevi i želje turista, su šansa za Barsku rivijeru koja se intezivno razvija u sadržajnu turističku destinaciju! Predsjednik Opštine Bar Žarko Pavićević ističe da je turizam jedna od najznačajnijih privrednih grana te da će lokalna uprava kontinuirano raditi na još konkurentnijoj ponudi. U Baru je Fakultet za turizam, ugostiteljstvo i trgovinu što je potvrda ozbiljne posvećenosti perspektivnoj grani privrede.
Začeci turizma na području barske opštine datiraju još iz XVIII vijeka kada su čari sela Gornja Brca i današnjeg Sutomora otkrile, ni manje ni više, nego mletačke kontese. Prve organizovane grupe turista došle su n a Barsku rivijeru 1890. godine iz sadašnje Češke i Slovačke. Početkom XX vijeka, tačnije 1909. godine, izgrađen je prvi turistički objekat u Baru, hotel “Marina” koji je služio za potrebe italijanske mornarice.
Bar sa okolinom je najorginalniji crnogorski primorski grad čiji kontrasti nude neslućene mogućnosti novih spoznaja. Barska rivijera ima mediteransku klimu određenu dvjema velikim vodenim površinama, Jadranskim morem i Skadarskim jezerom, kao i planinskim masivom Rumije i sa 208 sunčanih dana u godini date su prirodne predispozicije za primamljivu turističku ponudu. Pored navedenog, tu je bogato kulturno-istorijsko nasljeđe, zatim različite kulinarske kulture „začinjene“ domaćim kvalitetnim maslinovim uljem, vinom...
Bar je grad u kojem možete provesti odmor, a da ni jedan dan ne liči na prethodni. Caffe Montenegro vas vodi na desetodnevni odmor na Barsku rivijeru.
Dolaskom u Bar možete se smjestiti u hotel sa četri zvijezdice „Princes“, ili u neki od manjih hotela niže kategorije. Barska rivijera danas raspolaže sa oko 4.000 smještajnih jedinica u hotelima, oko 2.000 ležaja u turističkim naseljima, 1.000 u odmaralištima i preko 25.000 ležaja u privatnom smještaju.

Došli ste na more! Prvi dan svakako ćete poći na plažu. Morska obala Barske rivijere duga je 46 kilometara na kojima je 20-tak plaža ukupne dužine oko 9.000 metara. Direktorka Turističke organizacije Neda Ivanović, govoreći o neprolaznoj ljepoti Bara zapisala je u Turističkom informatoru: «...imamo plaže drobnog pijeska i plaže nešto krupnijih granulacija. Atributi koje su sami posjetioci dali našoj obali dostižu kvalifikative u najlješem značenju - Zlatna obala, Biserna obala, Crvena plaža...», što takođe, govori o njihovoj atraktivnosti. U zaleđu većine plaža su barovi, restorani koji nude osvježenja i menije po ukusu gostiju. Izbor plaže je na gostu u zavisnosti šta voli i kakav ugođaj želi. I najizbirljiviji će naći mjesto za sebe od Kraljičine plaže, Čanja, ili neke od sutomorskih… Svakako ne zaobiđite Crvenu plažu, Veliki pijesak, Utjehu na kojoj vas čekaju moderna kupališta, ili neku „divlju“ plažicu...
Da bi mjesto zavoljeli trebate ga upoznati. Prijepodne drugog dana boravka u Baru planirajte za Stari grad gdje će vas dočekati turistički vodič. Stari grad Bar je smješten u podnožju planine Rumije, na krečnjačkoj stijeni, s pogledom na prostranu ravnicu koju je od vajkada kontrolisao utvrđenjem, od praistorije pa do 19. vijeka. Osobenost Starog grada Bara ogleda se u njegovom položaju jer nije kraj mora kao ostali primorski gradovi, što mu daje posebno obilježje, a ostaci nagovještavaju da se radilo o gradu izuzetne i produhovljene ljepote. Stari grad Bar, udaljen oko 3 km od centra, se prostire na preko četiri hektara, sa svojih 600 javnih, profanih, sakralnih i vojnih građevina. Pomnožite to sa 2.800 godina njegove dokazane materijalne kulture. Bez sumnje, radi se o jednom od najvećih arheoloških lokaliteta u Evropi. I ne samo to, u Starom gradu vidjećete istorijsko remek djelo-akvadukt sagrađen u 17. vijeku od lokalnog kamena. Nalazi se na sjevernoj strani grada i služio je da se kroz njega u Stari Bar dovede pitka voda sa izvorišta udaljenog oko 3 km. Sličan mostu čija konstrukcija ima 17 lukova akvadukt je impozantan spomenik jedini te vrste u Crnoj Gori.Treći dan rezervišite za puteve „Vinskih cesti". Od Bara do varošice Virpazar na Skadarskom jezeru ima 20-tak kilometara.
Barski kraj u svojoj mapi bilježi novinu u turističko-ugostiteljskoj ponudi Crne Gore, a to su domaći kvalitetni prehrambeni proizvodi iz netaknute prirode nadomak Skadarskog jezera koja projektom «Vinske ceste» afirmiše dio crnogorskog prostora između Primorja i kontinentalne oblasti. Kroz taj projekat osposobljeni su vinski podrumi u seoskim kućama koje turisti mogu posjećivati duže nego što traje ljetnja sezona. Ako krenete putem «Vinskih cesti» stići ćete do crmničkog sela Godinje gdje i danas možete vidjeti ljetnjikovac dinastije Balšića iz 15. vijeka, osobenu kulturno-istorijsku ponudu, a prvi pisani podacima o Godinju svjedoče da mjesto datira od 13. vijeka. Pojedini ugostitelji uključeni u projekat „Vinske ceste" nude i smještaj, a izbor je na vama. Uz odlično crmničko vino i zdravu hranu iz čistog okruženja, opijeni svježinom vazduha nećete imati dilemu.
Četvrti dan odmora odlazimo na Skadarsko jezero.

Krstarenje kroz bujnu vegetaciju najvećeg jezera na Balkanu je doživljaj za pamćenje, a barskoj obali pripada 64 km obale. S proljeća i jeseni površina jezera je oko 500 km2, dok je ljeti pri vodostaju površina oko 350 kvadratnih kilometara.. Tokom proljeća i ljeta jezero izgleda kao ogromna zelena livada u kojoj se ističe bjelina rascvjetalih lokvanja i drugog bilja. Inače, jezero je prepoznato po bogatoj flori i fauni. Samo na Skadarskom jezeru možete vidjeti biljku kasoronju čiji su plodovi jestivi. Skadarsko jezero je stanište 40 vrsta riba i 270 vrsta ptica od kojih su neke veoma rijetke - pelikani, šljuke...
Obala Skadarskog jezera je razruđena sa brojnim zalivima u kojima su ušuškana živopisna ribarska naselja. Krstareći jezerom prolazi se oko ostrva koja se nazivaju gorice. Na ostrvima Starčevo, Beška, Moračnik nalaze se istoimeni manastiri iz 14. i 15. vijeka, zadužbine Balšića. Turisti avanturističkog duha krunisaće ovaj dan izlaskom na vidikovac sa kojeg se pruža jedinstven pogled na panoramu jezera i njegove pjeskovite plaže, «zaštićene» kestenovim šumama.Zbilja utemeljenje u realnosti imaju riječi Džona Štajnbeka koji je zapisao «Putovanja su kao ljudi, ni jedno ne liči na drugo...»Putovanja pamtimo i po gradu u kojem odsjedamo pa zato peti dan posvećujemo Baru.
Smješten između talasa mora sa jedne i opasan planinskim masivom sa druge strane izgrađen je moderan i čist grad, koji se svakodnevno razvija, jedan od najperspektivnijih u Crnoj Gori, novi grad čije okruženje baštini tradiciju i bogatu istoriju. Vizija razvoja Bara ogleda se u marinama sa preko 1.000 vezova koje dočekuju i mega jahte. U marini Sveti Nikola je prvi zimovnik na ovoj strani Jadrana, najveći travel lift za dizanje jahti i brodova do 260 tona.
Iznad gradske plaže daleke 1885. godine sagrađen je dvorac kralja Nikole u kojem je danas zavičajni muzej Bara. Pored velikog je i mali dvorac koji je kralj sagradio kćerki Zorki i zetu knjazu Petru Karađorđeviću, zatim kapele, stražarnice. U zaleđini dvorca je prelijepi park, najljepši u Baru, kojeg krase rijetke biljke među kojima je i drvo plute. Italijanski kralj Emanuel, zet kralja Nikole, poklonio je veliki cvijećarnik danas poznat kao «Knjaževa bašta». Barsku rivu od prošlog ljeta krasi skulptura Popa Dukljanina, tvorca «Ljetopisa popa Dukljanina» (Barskog rodoslova). Skulptura, djelo vajara Zlatka Glamočaka, odlično je postavljena sa pogledom Popa Dukljanina na Ratac gdje je nekada bio samostan. U centru Bara je skulptura kneza Vladimira, djelo vajara Nenada Šoškića, rođenog Baranina.

Šestog dana idemo do prirodnog spomenika- Stare masline. Kulturno- prirodni spomenik, Stara Maslina, čiji je vijek preko 2.000 godina je simbol Bara. Nalazi se u naselju Mirovica na petom kilometru od Bara ka Ulcinju. Stara maslina –starija je od ijednog pisanog spomenika o Baru i njegovim žiteljima. O maslini su se godinama pričale priče, legende koje su i savremenim generacijama veoma interesantne. Arheolozi tvrde kako stara dama nije sama te da u barskom kraju ima još maslina čiji je vijek trajanja preko hiljadu godina.
Sigurno je malo ko planirao doći na more i krenuti na planinu. E, planinarenje nemojte izostaviti jer sve do sada viđeno objedinite sa visine. Primorsko- planinska transverzala Orjen- Lovćen- Rumija kroz Crnu Goru završava se u barskom kraju na putu ka granici sa Albanijom. Staza će biti uklopljena u evropsku Transverzalu koja ide od vrha Skandinavije do Portoroža, odatle preko Hrvatske, Crne Gore i Albanije do Olimpa. Dio staze u barskoj opštini sa veznim putevima ima 60 km. Planinska staza koju je obilježila NVO «Klub alternativnih sportova AHIL» Bar, proteže se od Paštrovske gore, preko Sozine, Sutormana, Rumije, Lisinja. Najviši vrh je na Rumiji 1.595 metara nadmorske visine gdje se nalazi i planinarska kutija, kao i na Lisinju, Bijeloj Skali i Sutormanu. U kutijama planinare čekaju pečati za otisak u planinarskoj knjižici.
Inostrani gosti jako su zainteresovani za vjerski turizam, a Bar sa okolinom poznat je po dobroj tradiciji zajedničkog bitisanja pripadnika tri vjeroispovjesti čija je kultura takođe, doprinos sadržajnosti turističke ponude. Iz bogate riznice za osmi dan predlažemo da posjetite manastir Prečiste Krajinske, jedan od najznačajnijih spomenika u Crnoj Gori. Ostaci manastira sa crkvom posvećenom Uspeniju Bogorodice, nalaze se u blizini mjesta Ostros. Crkva se prvi put pominje krajem X vijeka, u Ljetopisu Popa Dukljanina. Manastir je osnovao knez Vladimir za koga se vezuje i legenda o njegovoj tragičnoj ljubavi sa Kosarom, kćerkom makedonskog cara Samuila. Nekada je manastir bio sjedište Zetske Mitropolije.
U crkvi sv. Nikole između Starog i Novog Bara smještena je barska nadbiskupija, koja je osnovana 1 089. godine što je potvrdio Papa Klement III, šaljući Palij, Arhiepiskopu dukljanske stolice. Barski nadbiskup ima titulu Primas srpski. Inače, na području Sutomora ima nekoliko crkava u kojima su dva oltara. U Starom Baru je džamija Omerbašića, sagrađena 1662. godine. Pored džamije na ulazu u kompleks sagrađeno je Derviš-Hasanovo turbe početkom XII vijeka.

Deveti dan pođite do marine gdje možete uzeti jahtu u čarter ili jednostavnije krenuti na krstarenje Barskom rivijerom brodicama koje dočaravaju istinski boravak na moru. Ako želite cijelodnevni boravak na vodi opredjelite se na jedan od brodova koji u ponudi imaju i hranu

Ispred dvorca kralja Nikole u Baru krajem XIX vijeka je izgrađen veliki drveni gat koji je služio za pristajanje brodova i jahti. Mnogi sigurno i nijesu znali da je u periodu od 1866. do 1916. kralj Nikola imao deset jahti. Jednu od njih «Sibil» kupio je od romanopisca Žil Verna, a kraljevu poslednju jahtu «Rumija» potopili su Austro-ugari 1915. godine na mjestu današnjeg lučkog akvatorija. Na prelazu iz starog u novi milenijum Bar je ucrtan u karte kao začetnik nautičkog turizma u Crnoj Gori.

Deseti dan odmora u Baru prepustićemo isključivo vašem izboru. Provedite dan na mjestima koja su ostavila najjači utisak dok ste obilazili kontrastnu ponudu grada pod Rumijom. Ako ste neodlučni krenite maslinjacima starim hiljadama godina, nekadašnjim karavanskim putevima, posjetite neku od uljara da vidite kako se pravi domaće maslinovo ulje. Krenite u ribolov ili u lov…
Nakon uzbudljivih dana provedenih u barskom kraju tokom večernjih sati u ponudi su brojni kulturno-zabavni programi. U Baru tokom godine ima 20-ak manifestacija, kulturnih, zabavnih, sportskih. Već je postala tradicija da u Baru prisustvujete koncertima muzičkih zvijezda. U čemu je još prednost Bara? Naravno u povoljnim cijenama!
Na kraju nećemo reći da to nije kraj jer svakako ćete doći ponovo! Zaista, imate zbog čega!

FESTIVALI

“MASLINIJADA” - Održava se početkom decembra u Starom Baru. Predstavlja smotru čuvenih proizvoda sa ovoga područja: maslina, maslinovog ulja i agruma upotpunjenu izložbom narodnih nošnji i kulturno zabavnim programom.

“SUSRETI POD STAROM MASLINOM” - Tradicionalna manifestacija, koja se održava počev od 1987. godine u novembru mjesecu, a posvećena je dječjem stvara-laštvu. Djeca se predstavljaju literalnim i likovnim radovima na temu “Maslina, mir, prijateljstvo’’.

PLIVAČKI MARATON - Održava se počev od 1988. godine u avgustu - sportska manifestacija koja predviđa plivački maraton na relaciji Sutomore (hotel “Sozina”) - Bar (hotel “Topolica”) u dužini od 5 km.

INTERNACIONALNI TV FESTIVAL” - Održava se počev od 1995. godine i predstavlja smotru televizijskih ostvarenja i autorskih kreacija iz cijelog svijeta.

Stari Bar najveća urbana aglomeracija u ruševinama u Crnoj Gori. Nosilac je burne istorije i srednjevjekovnih civilizacija. Udaljen je oko 4 km. od današnjeg Bara. Smješten je na velikoj stijeni, sa tri strane zaštićen liticama, dok je duž zapadne strane obezbijeđen bedemima.U gradu se nalaze ostatci 240 zgrada u ruševinama, sa uskim krivudavim ulicama i nepravilnim trgovima. Objekti su zidani od tesanog kamena, na jedan ili više spratova.
Nekoliko objekata kao što su: amam, barutana, Sat-kula nastali su u tursko doba, kao i akvadukt kojim je Stari Bar snabdijevan pitkom vodom.
U gradu se nalazi i nekoliko ostataka sakralnih objekata iz srednjeg vijeka: crkva Sv. Teodore (kasnije crkva Sv. Đorđa), crkva Sv. Nikole (kasnije crkva Sv. Marka), crkva Sv. Venerande i crkva Sv. Katarine.

Položaj Starog Bara pruža priliku posjetiocima da sa zidina starih bedema dožive panoramu zelenog barskog polja, novog dijela grada, luke, otvorenog mora i masiva planine Rumije. Posebnu atrakciju Starog Bara predstavlja pjaca gdje prodavci obučeni u tradicionalne nošnje ovog kraja nude kupcima domaće proizvode kao što su: agrumi, masline, barsko maslinovo ulje, sir i razne domaće rukotvorine.

LEGENDE

LEGENDA O VLADIMIRU I KOSARI

Vladimirov krst čuva se u bratstvu Androvića kao najveća relikvija. Svake godine, na dan Sv. Trojice, krst se iznosi na vrh Rumije na mjesto gdje se, po predanju, nalazila crkva. U narodu postoji običaj da učesnici procesije ponesu sa sobom po jedan kamen, jer po predanju crkva će se sama obnoviti kada bude dovoljno kamenja. Učesnici procesije su pripadnici sve tri vjeroispovjesti.
Nakon rušenja crkve Sv. Marije pronađen je krst, koji se danas nalazi u posjedu bratstva Andrović. Krst je visine 45 cm, širine 38 cm, debljine 2,5 cm, napravljen je od drveta, a spolja okovan pozlaćenim listovima. Mjesto gdje se on čuva znaju dva najstarija člana porodice.
Krst je vezan za dukljanskog kneza Vladimira (980 - 1016. g.) čija se prestonica nalazila u Krajini (Ostrosu). U ratu sa makedonskim carem Samuilom 997. g, knez Vladimir je zarobljen i odveden u tamnicu u Prespi. U lijepog dukljanskog kneza zaljubila se ćerka cara Samuila, Teodora (Kosara), koji joj se učini “slađi od meda i sađa” i kaza ocu da će skočiti u jezero ako je ne uda za Vladimira. Ubrzo su se vjenčali i živjeli u dvorcu, nedaleko od manastira Prečista krajinska na Skadarskom jezeru.
Nakon smrti, cara Samuila nasleđuje Vladislav, koji ubrzo poziva kneza Vladimira da ga posjeti u Prespu i kao znak da mu se ništa neće dogoditi, šalje mu zlatni krst. Znajući da je Vladislav prevrtljiv, knez Vladimir zatraži da mu pošalje drveni krst, jer “na njemu je Spasitelj razapet”. Vladislav uputi tri monaha sa drvenim krstom, ali čim je Vladimir došao u Prespu, bio je ubijen na vratima crkve. U trenutku pogubljenja imao je drveni krst u rukama, sa kojim je i sahranjen u Prespi.

Vladimirova žena Kosara je njegovo tijelo pre­nijela u manastir “Prečista krajinska”, zamo­našila se i poslije smrti po svojoj želji je sahranjena pokraj Kneza. Knez Vladimir je proglašen za sveca.

DVORAC KRALJA NIKOLE

DVORAC KRALJA NIKOLE
Izgrađen je 1885. godine, na samoj morskoj obali. Sastoji se od velikog dvorca, malog dvorca, kapele, stražarnica i zimske bašte. Godine 1910. dozidana je i prostrana plesna sala. U sklopu dvorca nalazi se i park sa velikim brojem mediteranskog rastinja (izmedju ostalog i plutino drvo).
Pred dvorcem je bio izgradjen i veliki drveni gat, koji je služio za pristajanje brodova i jahti, na kojemu je kralj Nikola dočekivao i ispraćao zna­čajne ličnosti, koje su ga posjećivale na Cetinju.
U periodu od 1866. do 1916. godine i sam je imao deset jahti. Jednu od njih, “Sibil” ku­pio je od romanopisca Žil Verna, a njegova posljednja jahta “Rumija” potopljena je 1915. godine na mjestu današnje gradske marine od strane austro-ugarske topovnjače.
Danas je dvorac Zavičajni muzej. U parku dvorca lociran je voz “Ćiro” sa dvije lokomotive i dvoje putničkih kola, od kojih su jedna bila salonska kola kraljevske porodice, kao sjećanje na željezničku prugu Bar Virpazar, koja je puštena u saobraćaj još 1908. godine. To je bila prva željeznička pruga u Crnoj Gori uskog kolosjeka (dužine 43 km.) i prolazila je kroz tunel, koji je bio dužine 1969 m. Ovom prugom saobraćaj se odvijao do 1959. godine.

Ovdje je i veliki cvjećarnik posebnog oblika nerđajuće konstrukcije, poklon italijanskog kralja Emanuela, koji danas služi kao ugostiteljski objekat pod nazivom “Knjaževa bašta”.

STARI BAR

STARI BAR
Nalazi se na strmoj litici, nepristupačnoj sa tri strane, u podnožju planine Rumije. Odbram­beni položaj i izvor pitke vode, bili su najvažniji razlozi što se Stari Bar, za razliku od ostalih gradova na primorju, našao na oko 4 km udaljen od morske obale.
Ovaj grad, čiji su građani živjeli od zanatstva, trgovine i gajenja maslina izgrađivan je sukcesivno tokom vjekova. Najstariji djelovi su na isturenom platou jedne hridi gdje se nalazi kapija grada u iz X-XI vijeka. Nedaleko odavde, izdvojena od naseljenog dijela, nalazi se Citadela koja je imala isključivo odbrambeni karakter.
U gradu se i danas nalaze ostaci mnogobrojnih crkava različitih stilova iz raznih perioda. Sačuvani su temelji romanogotske katedrale Sv. Đorđa iz XI vijeka, zatim dvije gotske crkve Sv. Katarine i Sv. Venerande. Iz turskog perioda su barutana i amam.
Zapadni dio grada utvrđen je kasnije, najprije u XIV vijeku, a zatim u doba venecijanske uprave u XVI vijeku. U ovom dijelu grada nalaze se ruševine crkve Sv. Nikole koju je podigla najvjerovatnije u XIII vijeku Jelena Anžujska, žena srpskog kralja Uroša.
Na malom raskrsnom trgu u centaru grada, dobro očuvana crkva posvećena Sv. Jovanu Vladimiru.
Izvan grada, sjeverno od gornje tvrđave, nalaze se dobro očuvani ostaci akvadukta iz XVI i XVII vijeka vodovoda koji je dovodio vodu iz planine u grad.

Najnovijim arheološkim istraživanjima, otkri­vena je keramika iz VIII-VI v.p.n.e. iz vremena kada je ovdje bilo ilirsko naselje.